Zagubienie polskiej karty pobytu poza Polską może skutkować wydaniem decyzji o odmowie wjazdu. Jednak nawet w przypadku wydania takiej decyzji, wciąż istnieje możliwość legalnego wjazdu na terytorium Polski. Niezwykle istotny jest w takiej sytuacji szybki kontakt z adwokatem, który doradzi jakie kroki należy podjąć, aby zgodnie z prawem przekroczyć granicę.

Jakie dokumenty musi posiadać cudzoziemiec podczas przekraczania polskiej granicy?

Kwestie prawne związane z przekraczaniem polskiej granicy reguluje ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach. Zgodnie z art. 23 tej ustawy, cudzoziemiec, który przekracza granicę, jest obowiązany posiadać:

1. ważny dokument podróży;

2. ważną wizę lub inny ważny dokument uprawniający go do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i do pobytu na tym terytorium, jeżeli są wymagane;

3. zezwolenie na wjazd do innego państwa lub zezwolenie na pobyt w innym państwie, jeżeli zezwolenia takie są wymagane w przypadku przejazdu tranzytem.

Karta pobytu stanowi dokument uprawniający do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i do pobytu na tym terytorium, o którym mowa w pkt 2 w/w przepisu.

Jakie są konsekwencje w przypadku braku posiadania wymaganego dokumentu?

Skutkiem zgubienia karty (i wynikającej z tego niemożności okazania jej na granicy) będzie wydanie, na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o cudzoziemcach, decyzji o odmowie wjazdu na terytorium RP. Całkowicie błędne jest popularne przekonanie, że sama tylko decyzja o udzieleniu zezwolenia na pobyt jest dokumentem uprawniającym  do przekroczenia granicy. W świetle prawa bowiem, decyzja o udzieleniu zezwolenia na pobyt w Polsce stanowi wyłącznie dokument potwierdzający zamiar wydania karty pobytu, jednak sama w sobie kartą pobytu nie jest.

Czy istnieje możliwość przekroczenia granicy po wydaniu decyzji o odmowie wjazdu?

Jeden z naszych klientów znalazł się właśnie w takiej sytuacji, że zgubił polską kartę pobytu podczas wizyty w ojczystym kraju. Osoba ta zorientowała się, że nie ma karty dopiero w trakcie kontroli granicznej na lotnisku w Polsce. Straż Graniczna wydała wobec cudzoziemca decyzję o odmowie wjazdu i zaleciła powrót do ojczystego kraju pierwszym dostępnym samolotem.

Niezwłocznie udaliśmy się na lotnisko i doradziliśmy cudzoziemcowi jakie działania powinien podjąć, aby zamiast powrotu do kraju, przekroczył on polską granicę. Po podjęciu wskazanych przez nas działań cudzoziemiec wjechał na terytorium Polski i bez problemu uzyskał wtórnik karty pobytu. Obecnie przebywa on w Polsce całkowicie legalnie.

Ponad rok bez żadnego kontaktu z urzędem w sprawie o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego? Z taką sprawą zgłosił do nas jeden z obywateli UE. W dwa miesiące uzyskaliśmy dla niego pozytywną decyzję.

Początek sprawy

W kwietniu 2025 r. do naszej kancelarii zgłosił się obywatel UE, który potrzebował pomocy w sprawie o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego. Klient wysłał wniosek do Wojewody Mazowieckiego na początku 2024 r. i w przeciągu całego roku nie uzyskał żadnej odpowiedzi z organu. Po udzieleniu pełnomocnictwa niezwłocznie podjęliśmy niezbędne działania i jeszcze w tym samym miesiącu otrzymaliśmy odpowiedź od organu. W piśmie organ wskazał jakie dokumenty należy przedłożyć oraz wyznaczył termin wydania na koniec sierpnia 2025 r. 

Koniec sprawy

Niezbędne dokumenty uzyskaliśmy i przedłożyliśmy jeszcze przed końcem kwietnia 2025 r. Na w dniu 6 czerwca 2025 r. otrzymaliśmy decyzję o potwierdzeniu posiadania obywatelstwa polskiego. W ten sposób sprawa, o której organ zapomniał na rok, została zakończona w przeciągu dwóch miesięcy.

Zostałeś wpisany do w systemu SIS (inaczej nazywanego wykazem cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany) i otrzymałeś odmowę wjazdu na granicy? To jeszcze nie koniec! Możemy pomóc Ci wjechać na terytorium RP. 

Co to jest SIS?

Zacznijmy od tego, czym w ogóle jest SIS i kiedy cudzoziemiec może być w nim umieszczony. SIS oznacza System Informacji Schengen i jest komputerową bazą danych działającą na terytorium całej strefy Schengen, która pozwala sprawdzić, czy określony cudzoziemiec przekraczający granicę Schengen nie ma zakazu wjazdu w strefę Schengen lub nie jest poszukiwany.

Konsekwencje wpisu w SIS

Jeżeli dane cudzoziemca znajdują się w tym rejestrze, to zachodzi podstawa do odmówienia takiemu cudzoziemcowi wjazdu do strefy Schengen, ewentualnie do zatrzymania go w celu przekazania go właściwym służbom. Dane cudzoziemca są umieszczane w systemie SIS na podstawie art. 435 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach, w szczególności jeżeli:

• cudzoziemcowi została wydana decyzja o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu z orzeczonym zakazem wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zakazem wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i innych państw obszaru Schengen;
• cudzoziemcowi zostało wydane postanowienie o opuszczeniu przez cudzoziemca terytorium RP w przypadku nielegalnego przekroczenia granicy;
• cudzoziemiec został skazany prawomocnym wyrokiem w Rzeczypospolitej Polskiej - za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe na karę grzywny lub karę pozbawienia wolności;
• wjazd lub pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany ze względu na zobowiązania wynikające z postanowień ratyfikowanych umów międzynarodowych obowiązujących Rzeczpospolitą Polską;
• wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub interes Rzeczypospolitej Polskiej;
• została wydana decyzja o odmowie wjazdu i pobytu cudzoziemca na terytorium państw obszaru Schengen;
• cudzoziemiec po uprzednim zatrzymaniu go w związku z przekroczeniem granicy wbrew przepisom prawa został przekazany do państwa trzeciego na podstawie umowy międzynarodowej o przekazywaniu i przyjmowaniu osób. 

Podsumowanie

Dane cudzoziemca mogą być umieszczone w SIS bez jego zgody i wiedzy na okres od 6 miesięcy do 10 lat. Istnieje jednak możliwość wjazdu do strefy Schengen, nawet mając taki wpis. Jeżeli potrzebujesz więcej szczegółów, koniecznie skontaktuj się z nami!

Czy uważasz, że Twoja sprawa o o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, stały albo rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej trwa zbyt długo? W takiej sytuacji warto skorzystać ze środków prawnych służących przyspieszeniu postępowania. Jakie są to środki?

Ustawowe terminy

Zgodnie z art. 112a ust. 1 ustawy o cudzoziemcach, decyzję w sprawie udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy wydaje się w terminie 60 dni. Należy pamiętać, że termin ten biegnie nie od momentu złożenia samego wniosku, a dopiero od momentu uzupełnienia braków formalnych. W przypadku postępowania o udzielenia zezwolenia na pobyt stały, zgodnie z art. 210 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach, termin ten wynosi z kolei 6 miesięcy. Taki sam termin został przewidziany również w przypadku postępowania o udzielenia zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej (art. 223 w zw. z art. 210 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach).

Niestety, z reguły postępowanie trwa dłużej niż jest to wskazane w w/w przepisach. Należy wówczas rozważyć możliwość wniesienia ponaglenia, a następnie skargi do sądu administracyjnego.

Ponaglenie i skarga do sądu administracyjnego

Zgodnie z art. 37 Kodeksu postępowania administracyjnego, stronie służy prawo do wniesienia ponaglenia, jeżeli nie załatwiono sprawy w terminie (bezczynność) lub jeżeli postępowanie jest prowadzone dłużej niż jest to niezbędne do załatwienia sprawy (przewlekłość). Ponaglenie się wnosi do organu wyższego stopnia za pośrednictwem organu, który prowadzi postępowanie. W przypadku zezwolenia na pobyt czasowy i stały oraz rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej organem właściwym jest Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców.

Po wniesieniu ponaglenia do organu można rozważyć również możliwość wniesienia skargi na bezczynność lub przewlekłość do właściwego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Należy jednak mieć na uwadze, że organ prześle akta sprawy do sądu, co będzie wiązało się z dodatkowym wydłużeniem postępowania.

Podsumowanie

Każdorazowo należy zważyć, czy potencjalne korzyści z wniesienia ponaglenia lub skargi przeważają nad ryzykiem dalszego przedłużenia postępowania. Jeżeli potrzebujesz pomocy w napisaniu ponaglenia lub skargi do sądu i chcesz, aby w Twoim imieniu występował profesjonalny pełnomocnik to skontaktuj się z nami.

Droga do uzyskania obywatelstwa polskiego nie jest łatwa. Aby zminimalizować ryzyko i zaoszczędzić czas należy już na wstępie wybrać odpowiednią strategię: nadanie obywatelstwa polskiego albo uznanie za obywatela polskiego Jakie są wady i zalety każdego z tych rozwiązań?

Nadanie obywatelstwa polskiego

Zalety

• Nie musisz spełniać jakichkolwiek warunków. Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego rozpatruje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W tym zakresie nie masz żadnych wymogów które musisz spełnić, żeby otrzymać obywatelstwo polskie. Oznacza to, że możesz w ogóle nie zamieszkiwać na terytorium Polski i nadal mieć prawo do złożenia wniosku.

Wady

• Postępowanie o nadanie obywatelstwa polskiego cechuje się pełną uznaniowością. Oznacza to, że postanowienie o nadaniu obywatelstwa polskiego zależy wyłącznie od Prezydenta.
• Brak ustawowo określonego czasu rozpatrzenia sprawy. Z naszej praktyki wynika, że postępowanie o nadanie obywatelstwa polskiego co do zasady trwa około 2-3 lat. Taki czas oczekiwania na rozstrzygnięcie jest znacząco dłuższy niż w przypadku wniosku o uznanie za obywatela polskiego.
• Brak możliwości wniesienia środków ponaglających w celu przyspieszenia postępowania. Nie masz prawa do wniesienia ponaglenia czy też skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie sprawy.
• Brak możliwości wniesienia odwołania. W przypadku odmowy nie przysługuje żaden środek odwoławczy.

Uznanie za obywatela polskiego

Zalety

• Ustawowo określony czas rozpatrzenia sprawy. Sprawa o uznanie za obywatela polskiego powinna być załatwiona w ciągu miesiąca, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach w ciągu dwóch miesięcy. Z naszej praktyki wynika jednak, że postępowanie o uznanie za obywatela polskiego trwa zazwyczaj około 6 miesięcy. Taki czas oczekiwania jest wciąż nieporównywalnie mniejszy niż w przypadku postępowania o nadanie obywatelstwa polskiego przez Prezydenta, którego nie wiążą żadne terminy ustawowe.
• Określone warunki ustawowe przy spełnieniu których możesz liczyć na uznanie za obywatela polskiego. Warunki te są różne dla określonych podstaw prawnych występowania o uznanie za obywatela polskiego.
• Możliwość zaskarżenia decyzji. Jeżeli dostałeś decyzję odmowną w sprawie o uznanie za obywatela polskiego to masz prawo do wniesienia odwołania do organu właściwego, którym w tym przypadku jest Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.
• Możliwość wniesienia ponaglenia oraz skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie sprawy. Organ jest zobowiązany rozpatrzyć twoje ponaglenie i wydać odpowiednie postanowienie.

Wady

• Warunek nieprzerwanego pobytu na terytorium Polski. Dla każdej podstawy prawnej ta liczba lat się różni w granicach od roku do nawet 10 lat nieprzerwanego i legalnego pobytu. Z tego względu, aby ubiegać się o uznanie za obywatela polskiego musisz spełnić określony wymóg i uprawdopodobnić to przedłożeniem stosownych dokumentów.

Podsumowanie

Reasumując, uznanie za obywatela polskiego jest drogą bardziej przewidywalną niż w przypadku nadania obywatelstwa polskiego. Nie zawsze jednak zachodzą przesłanki do skorzystania z tej bardziej przewidywalnej możliwości. To właśnie dlatego wybór odpowiedniej strategii jest tak istotny.

Jeżeli chcesz ubiegać się o obywatelstwo polskie i masz jakiekolwiek pytania to skontaktuj się z nami! Wyjaśnimy wszelkie wątpliwości, pomożemy we wszystkich formalnościach i przeprowadzimy przez cały proces.

Osoby pozbawione możliwości powrotu do kraju pochodzenia z powodu obawy przed prześladowaniem mają możliwość złożenia wniosku o ochronę międzynarodową. Są dwa rodzaje ochrony międzynarodowej: status uchodźcy oraz ochrona uzupełniająca. Czym się charakteryzują? 

Status uchodźcy

Zgodnie z ustawą o o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy nadaje się jeżeli prześladowanie ze względu na swoją istotę lub powtarzalność stanowi poważne naruszenie praw człowieka, w szczególności praw, których uchylenie jest niedopuszczalne zgodnie z art. 15 ust. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Prześladowanie może się przejawiać wskutek:

1. użycia przemocy fizycznej lub psychicznej, w tym przemocy seksualnej;
2. zastosowaniu środków prawnych, administracyjnych, policyjnych lub sądowych w sposób dyskryminujący lub o charakterze dyskryminującym;
3. wszczęciu lub prowadzeniu postępowania karnego albo ukaraniu, w sposób, który ma charakter nieproporcjonalny lub dyskryminujący;
4. braku prawa odwołania się do sądu od kary o charakterze nieproporcjonalnym lub dyskryminującym;
5. wszczęciu lub prowadzeniu postępowania karnego albo ukaraniu z powodu odmowy odbycia służby wojskowej podczas konfliktu, jeżeli odbywanie służby wojskowej stanowiłoby zbrodnię lub działania, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 3;
6. czynach skierowanych przeciwko osobom ze względu na ich płeć lub małoletniość.

Przesłanki do obawy przed prześladowaniem mogą się pojawić zarówno przed wyjazdem z kraju pochodzenia, jak już po wyjeździe. W trakcie postępowania organ bada w szczególności takie powody prześladowania jak rasa, religia, narodowość, przekonania polityczne, przynależność do określonej grupy społecznej. Cudzoziemcowi spełniającemu przesłanki nadaje się status uchodźcy. 

Ochrona uzupełniająca

Jeżeli cudzoziemiec nie spełnia warunków dla nadania statusu uchodźcy, udziela się ochrony uzupełniającej, w przypadku, gdy powrót do kraju pochodzenia może narazić go na rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy przez:

1. orzeczenie kary śmierci lub wykonanie egzekucji,
2. tortury, nieludzkie lub poniżające traktowanie albo karanie,
3. poważne i zindywidualizowane zagrożenie dla życia lub zdrowia wynikające z powszechnego stosowania przemocy wobec ludności cywilnej w sytuacji międzynarodowego lub wewnętrznego konfliktu zbrojnego. 

Podsumowanie

Z praktycznego punktu widzenia różnica pomiędzy tymi formami ochrony międzynarodowej jest mała. Jeżeli pragniesz uzyskać ochronę międzynarodową, skontaktuj się z nami. Na podstawie informacji, które przedstawisz będziemy w stanie ocenić jakie masz szanse na otrzymanie ochrony międzynarodowej. Następnie pomożemy Ci dopełnić wszystkich formalności i będziemy działać w Twoim imieniu aż do uzyskania pozytywnej decyzji.